شهر هزاررنگ
تاریخ انتشار: ۱۸ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۷۵۱۹۴
چرا سیاست‌های شهرسازی ما صرفاً روی کاغذ، برنامه‌های بی‌نقصی است ولی هنگام عملیاتی شدن با شکست و تحمیل هزینه‌های گزاف مواجه می‌شوند؟ اصلاً خود شما، چقدر دوست دارید از شهر به عنوان فضایی برای گذراندن وقت‌تان استفاده کنید؟
به گزارش ایران اکونومیست، روزنامه ایران نوشت: «پایمان را که از خانه بیرون می‌گذاریم فقط به این فکر می‌کنیم که هرچه زودتر به مقصد مورد نظرمان برسیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
گرچه در سال‌های اخیر تلاش شده شهرها به لحاظ بصری شکل و شمایلی جذاب پیدا کنند، اما این زیباسازی‌ها معمولاً محدود به مناطقی خاص و عموماً گردشگری یا منحصر به ایامی از سال مثل عید می‌شود و در مجموع شاید آنقدرها که باید و شاید روی کلیت ماجرا تأثیر نداشته باشد.
سؤال این است که آیا شهر مکانی است برای زندگی کردن یا جایی که می‌توان در آن زندگی را سپری کرد و از آن لذت برد؟ چرا شهرهای موفق دنیا مکانی جذاب برای سایر گردشگران هستند ولی در برخی شهرهای کشور ما مردم حتی تمایلی برای قدم زدن در وقت‌های خالی خود در فضای شهری ندارند؟ چرا سیاست‌های شهرسازی ما صرفاً روی کاغذ، برنامه‌های بی‌نقصی است ولی هنگام عملیاتی شدن با شکست و تحمیل هزینه‌های گزاف مواجه می‌شوند؟ اصلاً خود شما، چقدر دوست دارید از شهر به عنوان فضایی برای گذراندن وقت‌تان استفاده کنید؟
علی صمدی، دکترای شهرسازی در پاسخ به این سؤالات با این مقدمه شروع می‌کند: «مفهوم شهرسازی از گذشته‌های بسیار دور بر اساس علاقه ذاتی بشر به یکجانشینی به مرور زمان برحسب تجربه به وجود آمد اما رشته شهرسازی به مفهوم دانش در محافل آکادمیک برعکس سایر علوم مثل پزشکی و علوم پایه را می‌توان رشته‌ای نوپا و جوان دانست که سابقه‌ای فراتر از صد سال در دنیا و همین‌طور ۵۰ سال در ایران ندارد. بنابراین وجود کم و کاستی‌ها و گاه آزمون و خطا در این رشته طبیعی به نظر می‌رسد.
اولین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی این رشته در سال ۱۳۵۴ وارد محافل علمی ایران شدند و اکنون بعد از گذشت سال‌ها با وجود فارغ‌التحصیلان دانشگاهی فراوان در این رشته، همچنان شاهد وجود مشکلات عدیده‌ای در سطح شهرهای خود هستیم؛ شهرهایی که بی‌شک روی شهروندان خود تأثیرات فراوانی دارند و شاید بتوان علت رفتارهای گاه پرخاشگرانه شهروندان را در تأثیر و تأثر شهری که در آن زندگی می‌کنند، جست.»
شاید شما هم تأیید کنید که در حال حاضر مهندسان و معماران قابلی در کشور مشغول به کار هستند و شاهدش هم ساختمان‌هایی است که شاید نظیرشان در هیچ کجای اروپا دیده نشود، اما آیا همین کافی است؟
صمدی در این باره چنین می‌گوید: «نگرش صرفاً مهندسی و فنی به شهر بر اساس تجارب علمی و عملی که در سراسر جهان کسب شده، دهه هاست که منسوخ شده؛ زیرا شهرها عملاً محل اجتماع و تمرکز تمامی نگاه‌ها و تفکرات شهروندان خود هستند. بنابراین استفاده از علوم و تخصص‌های مختلف مانند اقتصاد، جامعه‌شناسی، حقوق، عمران، معماری، هنر و... امروز لازم و ضروری است. شخصی که ادعای دوستی و عشق به مردم و شهرهای خود را دارد ولی اندک شناختی از این مردم و شهرها ندارد بدون شک علاقه‌اش هم پایه درستی ندارد. قسمتی از مشکلات و نواقص شهری کشور ما ریشه در بی‌توجهی به فرهنگ ملی و بومی ایران است.
کارشناسان فرنگ رفته دست خالی برگشته هر آنچه را در کشورهای غربی مشاهده می‌کنند بدون در نظر گرفتن هویت و فرهنگ ایرانی به سیستم شهرسازی کشور تزریق می‌کنند از جمله مثال‌هایی که در این زمینه می‌توان به آن اشاره کرد، ساخت‌وسازهای گسترده و عظیم مقیاس مال‌ها، طراحی و معماری برخی مساجد، فضاهای شهری، معماری ابنیه و خانه‌ها بدون توجه به مفاهیم فرهنگی و حفظ حریم شخصی است. همچنین علاقه و انگیزه مدیران شهری به انجام پروژه‌های بزرگ مقیاس و کلان نیز یکی از مشکلات شهرسازی کشور ماست. هر کجا که مدیران و برنامه‌ریزان شهری نگاه کمی داشته‌اند، کم آورده‌اند و هرجا نگاهی کیفی داشته‌اند شاهد نتیجه اثربخشی بوده‌ایم.»
این متخصص شهرسازی ادامه می‌دهد: «طرح‌ها و برنامه‌های شهری دارای برنامه‌ها و طرح‌های پشتیبان دیگری هستند و تا زمانی که آن طرح‌ها تکمیل و عملیاتی نشود طرح‌های شهری مذکور نیز نمی‌تواند به سر منزل مقصود برسد. نقص و فقدان طرح‌های کالبدی ملی منطقه‌ای کارا و اثربخش، فقدان طرح آمایش سرزمینی کارا، نبود نظریه مبنایی و گاه نظرات متناقض با هم در سیستم برنامه‌ریزی منطقه‌ای و بی‌توجهی به این طرح‌ها را که خود پایه و اساس طرح‌های شهری است، می‌توان از عوامل اصلی مشکلات نظام شهرسازی کشور دانست. نظام برنامه‌ریزی منطقه‌ای در کشور ما عملاً دارای نگاهی بخشی به طرح‌هاست و بخش اقتصادی کانون توجهات برنامه‌ریزی است. بنابراین نبود ثبات اقتصادی و وابستگی به درآمدهای نفتی، می‌تواند تهدیدی برای بخش اقتصادی و به تبع آن برنامه‌ریزی منطقه به عنوان اساس کلیت برنامه‌ریزی شهری باشد.
سیاست مشارکت شهری که به عنوان پارادایم جدید مدیریت شهری از آن یاد می‌شود، سیاستی است که نمود آن در ایران به اقداماتی نظیر تأسیس شوراهای اسلامی شهر و روستا در دهه ۷۰ باز می‌گردد ولی اکنون بعد از سال‌ها فعالیت این شوراها می‌شود گفت متأسفانه در برخی موارد، تخلفات شهری که اثرات تخریبی گسترده در مباحث زیست محیطی دارد از همین جا ریشه گرفته و گاه به جای مشارکت دادن آحاد مختلف مردم یک شهر، صرفاً تبدیل به محلی برای سوداگری زمین و مسکن شده است. در این زمینه لزوم توجه بیش از حد و برخورد جدی با برخی از این نهادها می‌تواند باعث کاهش مشکلات نظام شهری ایران شود.
مفهوم مشارکت در نظام برنامه‌ریزی کشور ما خواه ناخواه با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند که این مشکلات ریشه‌هایی چند صد ساله در بین مردم ایران دارد و در طول تاریخ شهرسازی ایران تنها در اندک رویدادهایی شاهد مشارکت واقعی شهروندان بوده‌ایم. به عنوان مثال می‌توان حفر قنات را از مفاهیم واقعی مشارکت در امر شهرسازی ایران دانست.»
صمدی چاره کار را منوط به همراهی و هماهنگی بخش‌های دست‌اندرکار می‌داند و می‌گوید: «به نظر می‌رسد نظام شهرسازی ایران در صورتی که بتواند در مقیاس کلان ابتدا به ساماندهی برنامه‌های ملی منطقه خود اقدام کند و در کوتاه‌مدت بیشتر روی جنبه‌های کیفی تمرکز داشته باشد و همچنین در میان‌مدت اهتمام ویژه به کار بندد و از مشارکت مردم به معنای واقعی با استفاده از پتانسیل سرمایه اجتماعی محلات شهری استفاده کند، می‌تواند خود را از وضعیت فعلی رهایی بخشد زیرا شهری که نتواند کالبدی مناسب برای انسان جمعی خویش باشد شهروندان را دچار اضطراب و فروپاشی روانی خواهد کرد.»
برای ما که به چهره شهرهایمان عادت کرده‌ایم شاید توجه به اینکه می‌توانیم در شهرهای بهتر و زیباتری زندگی کنیم، خیلی مد نظر نباشد. سال‌هاست این مناظر را دیده‌ایم و معمولاً بی‌توجه از کنارشان گذر کرده‌ایم؛ از کنار بناهایی که هیچ ربطی به هم ندارند، از کنار ایستگاه‌هایی که درست جانمایی نشده‌اند، از کنار پیاده روها و حتی پیاده‌راه‌هایی که هیچ کدام برای قدم زدن و تفرج طراحی نشده‌اند و در نهایت کاربردی غیر از آن چیزی که باید، یافته‌اند و شهرها را به‌جایی تبدیل کرده‌اند که بیش از آنکه جایی برای لذت‌بردن از زندگی باشند، جایی برای گذران زندگی هستند.»
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: معماری شهری
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: معماری شهری برنامه ریزی برنامه ها کشور ما سال ها طرح ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۷۵۱۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ما میراث‌دار فرهنگی اصیل و غنی هستیم/ وظیفه داریم یگانه بودن جایگاه شیراز را پاس بداریم
آیین نکوداشت روز شیراز با حضور مدیریت شهری و استانی و جمعی اهالی ادب، فرهنگ و هنر در نخستین روز از هفته شیراز برگزار شد.
رئیس شورای اسلامی شهر شیراز آیین با استناد از کتاب «فاطمه، فاطمه است» از دکتر شریعتی، گفت: اگر بخواهیم بگوییم شیراز محل شعر و ادب، شهر باغ‌ها، بوستان‌ها، بهار نارنج، مردمان خوب و خوش ذات و میهمان نواز، خاستگاه شعر و شعور حکمت و فلسفه، مرکز همه علوم، معلم همه شهرها و…است اگرچه صحیح است، اما شیراز، شیراز است و این همه شیراز نیست.
سید ابراهیم حسینی تصریح کرد: شیراز یگانه است و ما وظیفه داریم نمونه و یگانه بودن آن را پاس بداریم.
او ادامه داد: امروز شورای اسلامی شهر و شهرداری شیراز تمام همت خود را به میدان آورده تا آنچه به. عنوان زیرساخت برای رفاه و آسایش و امید و آینده مردم لازم است، فراهم کند و در این راستا به کمک فکری هنرمندان، بزرگان و صاحبان اندیشه نیاز داریم.
رئیس شورای اسلامی شهر شیراز خاطرنشان کرد: در کمتر از سه سال گذشته بودجه این شهر ۵ برابر شده، اما بودجه فرهنگی بیش از ۱۲ برابر شده و تصور می‌کنیم هنوز کم است.
شیرازی‌ها مصداق و چکیده تمام افکار بزرگان حوزه شعر و ادب هستند
شهردار شیراز در این آیین تصریح کرد: شیرازی‌ها مصداق و چکیده تمام افکار بزرگان حوزه شعر و ادب هستند و این وظیفه ما را در قبال مردم و این شهر سنگین‌تر می‌کند.
محمدحسن اسدی اظهار کرد: فروردین شیراز در حالی گذشت که پذیرای میلیونی مسافران و زائران از سراسر کشور و حتی دنیا بودیم.
او از حضور هنرمندان و فرهنگوران در این مراسم تقدیر کرد و افزود: شیراز چهار مرتبه در طول ادوار، پایتخت ایران بوده که آخرین آن مربوط به دوران زندیه است و امروز هم هر گردشگری که وارد شیراز می‌شود از آثار دوران زندیه همچون؛ حمام وکیل، ارگ کریم‌خان، آب انبار وکیل، مسجد وکیل و بازار وکیل بازدید می‌کند.
شهردار شیراز تصریح کرد: مردمان خوب و اعتدال و میانه‌روی شیراز، دو مؤلفه‌ای است که موجب شده بسیاری از هم‌وطنان علاقمند به زندگی در این کلان‌شهر باشند.
اسدی تاکید کرد: شیرازی‌ها مصداق و چکیده تمام افکار بزرگان حوزه شعر و ادب هستند و این وظیفه ما را در قبال مردم و این شهر سنگین‌تر می‌کند.
ما میراث دار فرهنگی اصیل و غنی هستیم
او در بخش دیگری از سخنانش به ظرفیت‌های شیراز و نقش مدیریت شهری اشاره و خاطرنشان کرد: ما میراث دار فرهنگی اصیل و غنی هستیم.
این مقام ارشد مدیریت شهری شیراز با اشاره به این موضوع که این کلان‌شهر به عنوان قطب پزشکی و گردشگری وظیفه ما را دوچندان می‌کند، اعلام کرد که تفاهم‌نامه مثلت گردشگری بین شهرداران شیراز، یزد و اصفهان در آینده‌ای نزدیک مبادله خواهد شد.
امسال موزه بلدیه شیراز به بهره‌برداری می‌رسد
اسدی از تهیه و اجرای سفمونی، دانشنامه و موزه بلدیه شیراز سخن گفت و افزود: امسال موزه بلدیه به بهره‌برداری می‌رسد.
او همچنین از رونمایی سند سومین حرم اهل بیت (ع) طی روز‌های آینده خبر داد و گفت: اتفاقات خوب عمرانی و فرهنگی در شیراز در حال اجراست، به عنوان مثال؛ هم‌اینک سه خط مترو در دست عملیات عمرانی قرار دارد.
شهردار شیراز با اشاره به بودجه ۳۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی شهرداری این کلان‌شهر در سال جاری نیز عنوان کرد: ۲۵ هزار میلیارد تومان از این میزان، مربوط به حوزه عمرانی است، همچنین ۷۰۰ میلیارد تومان بودجه عمرانی به پروژه‌های محرومیت‌زدایی و ۷۰۰ میلیارد تومان دیگر هم به به محله محوری و مسجد محوری اختصاص داده شده است.
اسدی ادامه داد: پروژه پارک بزرگ آبی در شیراز به صورت شبانه‌روزی در حال اجرای عملیات عمرانی و آکواریوم هم در حال ساخت است و قرارداد ساخت تله‌کابین و شهربازی نیز منعقد شده و قراداد ساخت باغ پرندگان هم در نیمه نخست امسال منعقد خواهد شد.
او به انتخاب شیراز به عنوان پایتخت زیست‌محیطی آسیا، شهر جهانی صنایع دستی، عضویت در متروپلیس و عضویت هیئت مدیره شهرهای تاریخی جهان به عنوان بخشی از افتخارات این کلان‌شهر اشاره کرد و گفت: مدیریت شهری به صورت شبانه‌روزی در تلاش است تا بخشی از دین خود را نسبت به مردم شیراز ادا کند.
شهردار شیراز همچنین خواستار همراهی بزرگان این شهر شد و تاکید کرد: شیراز ۱۴۰۴ با شیراز امروز قطعا متفاوت خواهد بود.
فراهم شدن مقدمات راه‌اندازی دفتر تاریخ شهر شیراز
معاون فرهنگی شهردار شیراز در این آیین اظهار کرد: شیراز شهر مکتب‌ها، مکتب‌خانه‌ها، حجره‌ها و حوزه‌ها، گلستان‌ها، بوستان‌ها و هنرمندان زیادی است؛ هنرمندانی که در طول تاریخ جور این شهر را کشیده‌اند.
محمدعلی چوبینی ادامه داد: این شهر با همه شهرتش، همچنان راز و رمز‌های کمتر شناخته‌شده‌ای دارد و بعضی مردم آن هنوز در کوچه پس کوچه‌ها قدم نزده‌اند و از همین باب با هدایت مدیریت محترم شهری، راهنمایی بزرگان، فرهیختگان این شهر و شورای شهر شروع کردیم که بتوانیم این اتفاق را رقم بزنیم.
دایرةالمعارف و سمفونی شیراز به عنوان آثاری ماندگار در دست اجرا قرار دارد
او با بیان اینکه ما اتفاقات خوبی را برای معرفی هرچه بیشتر شهر شیراز خواهیم داشت، اعلام کرد: دایرةالمعارف و سمفونی شیراز به عنوان آثاری ماندگار در دست اجرا قرار دارد.
معاون شهردار شیراز از فراهم شدن مقدمات راه‌اندازی دفتر تاریخ شهر شیراز سخن گفت و افزود: در سال‌های گذشته توجه ویژه‌ای به حفظ و احیای بافت تاریخی شیراز شده است، اما از طرفی کمتر به گردشگری باغات توجه شده که این مهم با رویکرد احیای باغات قصردشت نیز در دستور کار قرار گرفته است.
چوبینی اضافه کرد: از آنجا که ادبیات، سوغات کلان‌شهر شیراز محسوب می‌شود، حوزه شعر را امسال بازگشایی خواهیم کرد تا این جهان‌شهر به تراز واقعی خود برسد.
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز همچنین با بیان اینکه ساخت بیش از ۱۷ هزار مترمربع فضای ورزشی امسال در شیراز آغاز شده و تا سال آینده به نتیجه می‌رسد، گفت: بزرگترین دارایی و سرمایه این شهر، مردم بلندنظر، سخاوتمند و با فرهنگ و قدرشناس آن هستند.
جلد نخست دانشنامه شیراز تابستان امسال به اتمام می‌شود
مدرس دانشگاه شیراز و گردآورنده دانشنامه شیراز نیز در آیین نکوداشت روز شیراز بیان کرد: پیشینه دایرةالمعارف نویسی در ایران سابقه کهنی دارد و نخستین کتاب در دوره ساسانیان به میزان هشت جلد نوشته شد.
مصطفی ندیم با بیان اینکه طی چند دهه اخیر به دانشنامه نویسی توجه جدی شده است، افزود: عنوان جلد نخست دانشنامه شیراز، مربوط به مفاخر و بزرگان است.
او خاطرنشان کرد: به جز افرادی که در شیراز زاده شدند و در این خاک آرمیدند، افرادی زیادی داریم که از شهرهای دیگر وارد شیراز شدند، چون این شهر را امن می‌دانستند و روحیه مدارا جویی مردمان آن، حتی حکام را تحت تاثیر قرار می‌داده است.
این مدرس دانشگاه شیراز یادآور شد: شیرازی‌هایی که به خارج از ایران رفتند به ویژه در دوره صفویه جزو ادبیان و اطبا بودند، البته هفت شهر هم در جهان داریم که هم نام شیراز هستند.
ندیم با بیان اینکه در خصوص بزرگان در دانشنامه شیراز، تقسیم‌بندی انجام شد، گفت: تا کنون بیش از ۹۰۰ مدخل در خصوص ادیبان نوشته شده است.
به گفته او، جلد نخست این دانشنامه تابستان امسال به اتمام می‌رسد.
گردآورنده دانشنامه شیراز با بیان اینکه بخش اول جلد نخست این دانشنامه به مفاخر و بزرگان، و عنوان جلد دوم به خوراک و فرهنگ اختصاص داده شده، گفت: چهار فصل بودن شیراز موجب شده تا تنوع خوراکی در آن بالا باشد.
ندیم عنوان جلد سوم را آرامستان‌های شیراز معرفی کرد و افزود: بیشتر آرامستان‌های شیراز گلگشت و تفرجگاه بوده است و همچنین یکی از مشهورترین قبرستان‌های جهان اسلام به نام دارالسلام در شیراز است که قدمتی ۱۴۰۰ ساله دارد و همین امر که می‌طلبید که عنوانی از این دانشنامه، به این مهم اختصاص داده شود.
او همچنین عنوان جلد چهارم را فرهنگ عامه، عنوان جلد پنجم را ادبیات شفاهی و عنوان جلد ششم را آثار تاریخی شیراز معرفی کرد و گفت: شیراز بدون هیچ تعصبی در ایران جایگاه نخست از نظر آثار تاریخی دارد، چرا که چند دوره مرکز حاکمیت بوده است.
این مدرس دانشگاه عنوان جلد هفتم را هم جغرافیای تاریخی اعلام کرد.
مسئولان از خدمت به مردم شیراز خسته نشوند
بازیگر پیشکسوت شیرازی با تاکید بر این موضوع که مردم شیراز همیشه قدردان کسانی هستند که قدمی برای آسایش و آبادانی آنها برداشته‌اند، گفت: بنابراین مسئولان هم نباید از خدمت به چنین مردمانی خسته شوند.
محمود پاک‌نیت از تمام کسانی که تلاش می‌کنند نام این شهر بر تارک تمام شهرهای ایران بدرخشد، تقدیر و بیان کرد: معتقدم شیراز باید الگویی باشد برای همه شهرها و شهرداری‌های ایران و این مهم با کمک همه شهروندان و مسئولان شهری و استانی رقم می‌خورد.
دیگر بازیگر شیرازی حاضر در این مراسم نیز بیان کرد: افتخار بنده این است که در شیراز به دنیا آمدم و زیر سایه احمد بن موسی (ع) بزرگ شدم.
محمد فیلی با بیان اینکه مدیون بزرگان پیشکسوتی، چون محمود پاک‌نیت، مهدی فقیه، استاد هودی و …هستم، عنوان کرد: هنر همه مدیران باید این باشد که آثار ماندگاری از خود به جای بگذارند که خوشبختانه مدیریت شهری شیراز آوازه ایران است.
باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز
هفت مصدوم و کشته بر اثر برخورد سواری تارا و پراید در بویین میاندشت